Mối quan hệ giữa phát triển công link w88 và vấn đề môi tường phát sinh trong nhiều thập kỷ qua đã có thay đổi đáng kể cả về cách tiếp cận cũng như quan điểm quản lý. Vào những năm của thập kỷ 70 của thế kỷ trước, ngành công link w88 giải quyết vấn đề môi trường phát sinh bằng các công nghệ xử lý chất thải hay còn gọi là công nghệ cuối đường ống. Vào những năm 1980, đã xuất hiện những ý tưởng kết hợp xử lý cuối đường ống với ngăn ngừa chất thải trong quá trình sản xuất. Đến những năm 1990, phong trào áp dụng các công cụ quản lý môi trường trong quá trình sản xuất đã trở nên toàn diện hơn, ngành công link w88 đã quan tâm hơn đến việc giảm nguyên liệu đầu vào trên một đơn vị sản phẩm nhằm giảm nhu cầu về nguyên liệu sản xuất. Vào những năm của thập niên 2000, với những chứng cứ xác đáng về nguyên nhân và ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, các ngành công link w88 phải đối mặt với việc giảm thiểu phát thải khí nhà kính thông qua các chính sách tiết kiệm năng lượng và sử dụng năng lượng tái tạo. Tới cuối những năm 2000, làn sóng công link w88 ít chất thải, thân thiện môi trường, thường được gọi là công link w88 xanh, được Cơ quan phát triển công link w88 liên hiệp quốc (UNIDO) khởi xướng và nhận được sự hưởng ứng của nhiều nước trên thế giới. Kết quả là nhiều tổ chức, nhóm nước trên thế giới đẩy mạnh cam kết về phát triển công link w88 theo hướng này.
Khái niệm công link w88 ít phát thải, thân thiện môi trường
Về khái niệm nền công link w88 ít phát thải, thân thiện môi trường hay còn được gọi là nền công link w88 xanh là nền công link w88 được vận hành tối ưu nhằm tận dụng tối đa nguồn lực để sản sinh ra những sản phẩm có ích cho xã hội, đồng thời qua đó giảm tối đa lượng chất thải phát sinh. Đề tiến tới một nền công link w88 xanh, ngành công link w88 cần phải chuyển từ tư duy sản xuất công link w88 truyền thống dựa trên hệ thống sản xuất mở trong đó quá trình sản xuất công link w88 sử dụng nguyên nhiên vật liệu khai thác từ tự nhiên sản xuất ra sản phẩm, đồng thời, chất thải được thải ra môi trường sang hệ thống sản xuất công link w88 kín, trong đó, các quá trình sản xuất sử dụng lại chất thải ở mức tối đa, lượng chất thải còn lại được xử lý trước khi quay vòng lại sản xuất hoặc thải ra môi trường. Hệ thống sản xuất công link w88 kín có thể được diễn ra ở cả cấp độ cơ sở sản xuất, khu cụm và cao hơn nữa trên quy mô toàn ngành.
Tại cơ sở sản xuất, doanh link w88 “xanh hoá” thông qua việc tiếp cận các phương thức quản lý, sản xuất mới như thiết kế xanh, sản xuất sạch hơn, tiết kiệm năng lượng, hệ thống quản lý môi trường, quay vòng tái chế chất thải, quản lý ô nhiễm cuối đường ống, sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên, sử dụng năng lượng tái tạo. Các phương thức quản lý, sản xuất mới có thê được tiến hành độc lập hoặc lý tưởng hơn kết hợp với nhau. Đối với khu công link w88, các khái niệm khu công link w88 sinh thái, khu công link w88 thân thiện môi trường, khu công link w88 hài hoà an sinh xã hội và môi trường đã lần lượt xuất hiện và được ứng dụng trên thực tế. Tuy các khu công link w88 có tên gọi khác nhau, nhưng đều nhắm tới mục tiêu phát triển bền vững các khu công link w88 theo hướng mô phỏng hoạt động của một hệ sinh thái tự nhiên trong đó, chất thải của cơ sở sản xuất này có thể trở thành vật liệu sản xuất của cơ sở kia, sao cho chất thải phát sinh từ trong khu trở nên tối thiểu.
Trên quy mô ngành công link w88, các chính phủ thúc đẩy ngành công link w88 theo hướng thân thiện môi trường thông các quy định về môi trường, về nghiên cứu khoa học công nghệ, các chính sách khuyến khích áp dụng công nghệ sạch và các giải pháp khác giảm thiểu chất thải.
Các nước làm gì để giảm thiểu phát thải công link w88?
Tại nhiều nước trên thế giới việc hướng nền công link w88 phát triển theo hướng ít phát thải, thân thiện với môi trường được tiếp cận theo phương pháp “cây gậy và củ cà rốt” truyền thống. “Cây gậy” thường được áp dụng là thắt chặt các quy định luật pháp về bảo vệ môi trường nhằm thúc đẩy các cơ sở công link w88 phải tìm tòi, nghiên cứu ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ và chuyển đổi sang sử dụng các công nghệ mới thân thiện hơn với môi trường. Đồng thời, Chính phủ có nhiều biện pháp “củ cà rốt” hay chính sách khuyến khích thúc đẩy việc áp dụng tiến bộ khoa học vào các cơ sở công link w88 nhằm giảm phát thải. Các biện pháp khuyến khích giảm phát thải trong công link w88 thường được tiếp cận theo hai hướng, hướng tiếp cận theo chương trình và hướng pháp lý, thể chế hoá.
Tại các nước có nền văn hoá phương Tây như Đan Mạch, Úc, Mỹ việc khuyến khích giảm thiểu phát thải thường được tiếp cận theo các chương trình trình tự nguyện và được áp dụng tương đối thành công. Ví dụ như ở Đan Mạch, chương trình quốc gia về khuyến khích áp dụng công nghệ sạch được áp dụng từ những năm 1990 đối với toàn ngành công link w88 đã được thực hiện và góp phần chuyển đổi diện mạo của toàn ngành theo hướng thân thiện môi trường. Các chuyên gia của Hiệp hội công link w88 Đan Mạch cho biết mấu chốt của việc thành công này chính là việc thắt chặt các quy định pháp lý về môi trường, đồng thời với chương trình xây dựng các thí điểm, phổ biến công nghệ sạch cho các ngành công link w88. Tại Úc, việc áp dụng sản xuất sạch hơn trong những năm 1990 thông qua một chương trình quốc gia cũng đã được áp dụng. Tại Mỹ chương trình thúc đẩy phát triển các khu công link w88 sinh thái cũng đã được thực hiện từ cuối những năm 1990 làm dấy lên làn sóng công link w88 sinh thái ở nhiều quốc gia khác.
Trong khi đó, tại các nước thuộc nền văn hoá phương Đông, các biện pháp khuyến khích thường được quy định tại các văn bản luật và chính sách của nhà nước. Ví dụ điển hình là Trung Quốc với Luật Thúc đẩy sản xuất sạch hơn ra đời từ năm 2002. Việc thực thi Luật đã đẩy mạnh việc hình thành mạng lưới các trung tâm tư vấn về sản xuất sạch hơn và việc áp dụng sản xuất sạch hơn tự nguyện tại nước này. Tại một số nước châu Á đang phát triển như Thái Lan, Malaysia, việc thúc đẩy giảm phát thải trong công link w88 thường bắt đầu với một chương trình do các nước phát triển hoặc các tổ chức quốc tế khởi xướng, sau khi các dự án rút đi, chính phủ các nước sở tại sẽ tiếp quản thông qua các quy định pháp luật hoặc các văn bản chính sách mang tính khuyến khích, ưu đãi.
Việt Nam hướng tới nền công link w88 ít chất thải thân thiện môi trường
Với việc thành lập và hoàn thiện của hệ thống cơ quan quản lý nhà nước về môi trường trong 5 năm trở lại đây, đặc biệt là sau sự ra đời của Luật Bảo vệ Môi trường sửa đổi năm 2005, Việt Nam đã tăng cường các quy định về bảo vệ môi trường cũng như tăng cường cưỡng chế tuân thủ các quy định này. Tuy nhiên, với vị trí là một nước đang phát triển, các cơ sở sản xuất của Việt Nam, đặc biệt là các doanh link w88 vừa và nhỏ gặp khó khăn trong việc tuân thủ với các quy định do hiệu quả sản xuất thấp, mức phát thải cao dẫn đến chi phí xử lý chất thải cao. Các doanh link w88 không thể một sớm một chiều đầu tư hệ thống xử lý hoặc thay đổi công nghệ sang công nghệ hiện đại ít chất thải.
Để hỗ trợ các doanh link w88 giải quyết vấn đề môi trường, chính phủ đã ban hành một loạt các chương trình, chiến lược liên quan đến việc cải thiện hiệu quả sử dụng tài nguyên trong các ngành công link w88. Một nghiên cứu của UNIDO năm 2009 đã rà soát các chương trình, chiến lược này với một số đánh giá đáng lưu ý. Tác giả của nghiên cứu cho rằng Việt Nam đã có khá nhiều các chương trình, chiến lược của Chính phủ trong lĩnh vực này như Chương trình mục tiêu quốc gia về tiết kiệm năng lượng; các chiến lược phát triển công link w88, Chiến lược Sản xuất sạch hơn trong công link w88 và sắp tới Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ trình Chính phủ Kế hoạch hành động về thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững. Tuy nhiên đánh giá cũng cho rằng, để tiến tới nền công link w88 xanh, Việt Nam cần có thêm các chương trình, chiến lược quyết liệt hơn như việc đặt ra các mục tiêu giảm thải cụ thể cho từng ngành và phân ngành công link w88.
Mặt khác, quan sát cũng cho thấy, hầu hết các quy định, chương trình, chiến lược của Việt Nam đến nay liên quan đến giảm phát thải trong công link w88 thường tập trung vào đối tượng chủ yếu là các cơ sở công link w88 đơn lẻ, mà thiếu các tiếp cận theo khu, cụm công link w88 cũng như tiếp cận đối với các phân ngành và toàn ngành công link w88.
Các giải pháp hướng tới nền công link w88 ít chất thải tại Việt Nam
Do vậy, để tiến tới một nền công link w88 ít chất thải, thân thiện môi trường, ngoài việc thực hiện tốt các chương trình, chiến lược đề ra, Việt Nam cần bổ sung thêm một số tiếp cận, giải pháp như:
- Đặt mục tiêu giảm thải đối với từng ngành và phân ngành công link w88 và xây dựng các chương trình để thực hiện các mục tiêu. Để làm được điều này cần phải thực hiện một thống kê quốc gia về mức sử dụng nguyên nhiên vật liệu và phát thải cho các ngành và phân ngành công link w88 để làm cơ sở dữ liệu nền, từ đó đặt ra các mục tiêu phát thải cho các ngành và các giải pháp để thực hiện mục tiêu;
- Khởi xướng chương trình quốc gia về khu, cụm công link w88 sinh thái, trong đó quan tâm lựa chọn các ngành nghề nên đầu tư vào cùng khu công link w88 để có thể tiện trao đổi chất thải. Nếu cần có thể xây dựng các mô hình khu công link w88 sinh thái kiểu mẫu để phổ biến cho các tỉnh để thực hiện trong quá trình kêu gọi đầu tư;
- Đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động nghiên cứu khoa học, ứng dụng và chuyển giao các công nghệ sản xuất mới, ít chất thải, thân thiện môi trường cho các ngành công link w88 và phổ biến các kết quả cho các doanh link w88 trong ngành.
Trên đây mới là một số đề xuất ban đầu dựa trên những quan sát của tác giả và nghiên cứu đã có sẵn, trong giai đoạn tới, để có những đề xuất cụ thể hơn, Bộ Công Thương cần có những nghiên cứu sâu về cách thức thúc đẩy, chuyển đổi ngành công link w88 theo hướng tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên đồng thời giảm chất thải, đồng thời xây dựng được một chương trình xanh hoá công link w88 phù hợp, có lộ trình.
Nguyễn Thị Lâm Giang
Cử nhân KH Môi trường (Murdoch), iEMBA (AIT)
Chuyên viên Vụ Khoa học và Công nghệ-Bộ Công Thương
