Tác động của rủi ro thanh khoản đến hành vi chấp nhận rủi ro của các ngân w88 win thương mại Việt Nam

TÓM TẮT:

Nghiên cứu đánh giá tác động củarủi ro thanh khoản(RRTK) đối vớihành vi chấp nhận rủi ro(CNRR) của 30 ngân w88 win thương mại Việt Nam giai đoạn 2002 - 2016, sử dụng phương pháp ước lượng GMM. Bằng chứng thực nghiệm cho thấy các ngân w88 win có RRTK cao hơn thường có nhiều hành vi CNRR hơn. Hơn nữa, các ngân w88 win lớn sẽ có hành vi CNRR thấp hơn so với các ngân w88 win nhỏ trong bối cảnh RRTK thấp. Nó cho thấy rằng, các ngân w88 win thương mại thường đánh đổi giữa RRTK và sự ổn định trong quy mô hoạt động. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng cho thấy, cácngân w88 win thương mạicó hành vi CNRR thấp hơn khi họ có tỷ lệ vốn chủ sở hữu thấp, dư nợ cho vay cao hoặc khả năng sinh lời cao.

Từ khóa:Rủi ro thanh khoản, hành vi chấp nhận rủi ro, quy mô ngân w88 win, Vietnam, GMM.

1. Giới thiệu

Thanh khoản được xác định như là khả năng một tổ chức tài chính đối mặt với tất cả các nhu cầu về nguồn vốn một cách chính đáng [17]. Hơn thế nữa, theo Ủy ban Basel về giám sát ngân w88 win (2008) định nghĩa tính thanh khoản như là khả năng mà ngân w88 win vừa có thể gia tăng phần tài sản, vừa có thể đáp ứng các nghĩa vụ nợ khi đến hạn mà không gây ra các tổn thất đáng kể.

Bên cạnh đó, RRTK cũng được ghi nhận như là một yếu tố đe dọa đến sự quản trị của các tổ chức tài chính và sự ổn định tài chính của hệ thống ngân w88 win [11]. Các ngân w88 win thường được khuyên nên duy trì một bộ đệm thanh khoản (liquidity buffer) đối với việc quản trị RRTK cũng như đóng vai trò như một công cụ chống lại các cú sốc thanh khoản nhỏ có thể xảy ra trong tương lai. Gần đây hơn, Hong và các cộng sự (2014) cho thấy rằng, RRTK có thể dẫn đến sự thất bại của các ngân w88 win thông qua rủi ro hệ thống và rủi ro phi hệ thống. Lý thuyết của Acharya và Naqvi (2012) và Wagner (2007) cho thấy rằng, mức độ tài sản thanh khoản của ngân w88 win càng cao có thể làm gia tăng rủi ro của ngân w88 win. Ngân w88 win có các khoản tiền gửi cao bảo vệ ngân w88 win thoát khỏi rủi ro rút vốn ồ ạt (run risk) và được xem như là có RRTK thấp, điều này sẽ làm giảm kỷ luật thị trường (Market discipline) và dẫn đến hành vi CNRR cao hơn [11]. Do đó, có thể thấy rằng, việc nghiên cứu xem xét RRTK ảnh hưởng như thế nào đến hành vi CNRR của các ngân w88 win tại Việt Nam là điều cần thiết trong bối cảnh hiện nay.

Mục tiêu của nghiên cứu này là xem xét tác động của RRTK đến hành vi CNRR của các ngân w88 win đang hoạt động tại Việt Nam giai đoạn 2002 - 2016. Hơn thế nữa, bài nghiên cứu cũng xem xét ảnh hưởng của quy mô ngân w88 win và khủng hoảng tài chính đến mối quan hệ giữa RRTK và hành vi CNRR của các ngân w88 win tại Việt Nam bằng các sử dụng biến giả đại diện cho ngân w88 win quy mô lớn và giai đoạn khủng hoảng tài chính toàn cầu.

2. Giả thuyết nghiên cứu

2.1. Rủi ro thanh khoản

Vazquez và Federico (2015) tìm thấy nguồn vốn càng ổn định (được đo lường bởi tỷ lệ vốn ổn định theo cách tính của Basel III) có thể làm giảm xác suất thất bại của các ngân w88 win. Bên cạnh đó, King (2013) cũng ghi nhận rằng, việc duy trì tỷ lệ vốn ổn định càng cao ngân w88 win sẽ phải trả chi phí tiền lãi cao hơn đối với các nguồn vốn càng dài hạn. Theo cách hiểu này, thanh khoản của ngân w88 win có thể có tác động ngược chiều đến lợi nhuận của các ngân w88 win và gia tăng rủi ro cho ngân w88 win.

Hơn thế nữa, RRTK có tương quan ngược chiều với rủi ro thị trường [7]. Mô hình lý thuyết của Wagner (2007) mô tả mối quan hệ giữa thanh khoản của ngân w88 win và tính ổn định của ngân w88 win. Và tìm thấy được rằng sự gia tăng trong tài sản thanh khoản của ngân w88 win có thể làm giảm tính ổn định của ngân w88 win  suốt thời gian khủng hoảng tài chính xảy ra nhưng không tác động trong giai đoạn bình thường.

Mặt khác, sự gia tăng tính thanh khoản trong ngành ngân w88 win có thể làm gia tăng lãi suất thông qua sự thay đổi chính sách tiền tệ. Sự gia tăng của cung thanh khoản cũng đẩy các ngân w88 win vào việc phải đầu tư vào các tài sản có rủi ro. Do đó, cả về mặt lý thuyết và thực nghiệm đều cho thấy rằng RRTK dường như là có tương quan với hành vi CNRR của ngân w88 win và do đó, giả thuyết đầu tiên trong nghiên cứu này sẽ được thiết lập tương tự với các giả thuyết được đặt ra trong các nghiên cứu trước đây bao gồm của Acharya và Naqvi (2012) và Khan và các cộng sự (2016):

Giả thuyết H1: Các ngân w88 win đối mặt với RRTK càng thấp thì sẽ có rủi ro càng cao.

2.2. Quy mô ngân w88 win

Nghiên cứu này kỳ vọng rằng quy mô ngân w88 win có tác động đến hành vi CNRR của các ngân w88 win. Trước đó, Demsetz & Strahan (1997) cũng cho rằng sự gia tăng trong tổng tài sản của ngân w88 win có thể làm giảm rủi ro của ngân w88 win và có tương quan cùng chiều với vấn đề đa dạng hóa của ngân w88 win. Tương tự vậy, các ngân w88 win có quy mô lớn sẽ chấp nhận mức rủi ro thấp hơn, vì quy mô ngân w88 win sẽ giúp cải thiện tính ổn định của các ngân w88 win như là bằng chứng được tìm thấy bởi Strioh (2004), Mercieca và các cộng sự (2007). Do đó, trong bài nghiên cứu này cũng kỳ vọng rằng, các ngân w88 win có quy mô lớn sẽ ít CNRR hơn khi RRTK của ngân w88 win thấp hơn.

Giả thuyết H2: Các ngân w88 win có quy mô lớn CNRR thấp hơn khi RRTK của ngân w88 win thấp hơn.

2.3. Khủng hoảng tài chính toàn cầu

Cornett và các cộng sự (2011) khám phá ra rằng, trong suốt cuộc khủng hoảng tài chính 2007 - 2009, các ngân w88 win nắm giữ danh mục tài sản thanh khoản kém thì cắt giảm liên tục các khoản cho vay. Các ngân w88 win giảm thực hiện cấp các khoản vay mới đối với các khách w88 win lớn trong suốt đỉnh điểm của cuộc khủng hoảng tài chính gần đây [10]. Do đó, nghiên cứu này kỳ vọng rằng các ngân w88 win sẽ CNRR thấp hơn khi RRTK của ngân w88 win thấp trong suốt cuộc khủng hoảng tài chính gần đây, thậm chí các khoản tiền gửi của ngân w88 win có gia tăng để đáp ứng các tỷ lệ an toàn vốn.

Giả thuyết H3: Rủi ro ngân w88 win giảm khi RRTK thấp trong suốt cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu

3. Phương pháp nghiên cứu

Để xem xét ảnh hưởng của RRTK của các ngân w88 win đến hành vi CNRR của các ngân w88 win, nghiên cứu sử dụng dữ liệu của các ngân w88 win thương mại tại Việt Nam giai đoạn 2002 - 2016 từ các báo cáo tài chính được Stoxplus.com thu thập và tổng hợp. Mẫu nghiên cứu cuối cùng mà bài nghiên cứu sử dụng đã loại trừ các ngân w88 win được mua lại 0 đồng bởi Ngân w88 win Nhà nước. Ngân w88 win đã sáp nhập và các Ngân w88 win bị kiểm soát đặc biệt. Phương trình ước lượng mô hình hồi quy dựa trên phương pháp tiếp cận của Khan và các cộng sự (2016) như sau:

CNRR_it= β₀+ β₁*RRTK_it+ β₂*QMTS_it+ β₃*DNCV_it+ β₄*VCSH_it+ β₅*ROA_it+ ε_it  (1)

Trong đó, CNRR_itlà biến phụ thuộc bao gồm hai đại diện là chỉ số Z-score và chi phí trích lập dự phòng rủi ro tín dụng/tổng tài sản [3; 9; 11]. Z-score được xác định bởi tổng của lợi nhuận sau thuế/tổng tài sản và vốn/tổng tài sản chia cho độ lệch chuẩn của lợi nhuận sau thuế/tổng tài sản:

Trong đó, ROA là tỷ lệ lợi nhuận sau thuế/tổng tài sản, E/TA là vốn chủ sở hữu/tổng tài sản và ROA là độ lệch chuẩn của tỷ lệ lợi nhuận sau thuế/tổng tài sản trong giai đoạn nghiên cứu. Giá trị Z-score cao sẽ thể hiện sự chắc chắn của ngân w88 win, vì vậy ngân w88 win chấp nhận ít rủi ro hơn và nược lại. Biến đo lường chấp nhận rủi ro còn lại đại diện bởi chi phí trích lập dự phòng rủi ro tín dụng (DPRR_it) phản ánh chất lượng tài sản của các ngân w88 win. DPRR càng cao phản ánh hành vi chấp nhậ rủi ro của ngân w88 win càng cao và ngược lại [3, 11].

Biến độc lập, RRTK_itlà RRTK được đo lường bởi tỷ lệ tổng tiền gửi của khách w88 win/tổng tài sản [5, 11, 13]. Các biến kiểm soát được sử dụng trong nghiên cứu này thể hiện các đặc điểm của ngân w88 win được sử dụng trong hầu hết các nghiên cứu trước đây khi nghiên cứu về rủi ro của ngân w88 win bao gồm quy mô tài sản (QMTS_it) dư nợ cho vay (DNCV_it), vốn chủ sở hữu (VCSH_it) và lợi nhuận (ROA_it).

Mặt khác, bài nghiên cứu cũng mở rộng mô hình cơ bản được trình bày trong phương trình (1) bằng cách đưa thêm biến tương tác giữa biến RRTK và biến giả đại diện cho các ngân w88 win lớn và cuộc khủng hoảng tài chính, cụ thể phương trình sẽ được viết lại như sau:

CNRR_it= β₀+ β₁*RRTK_it+ γ*RRTK_it*BG_it+ β₂*QMTS_it+ β₃*DNCV_it+ β₄*VCSH_it+ β₅*ROA_it+ ε_it(2)

Biến giả BG_itđể nắm bắt ảnh hưởng của loại hình ngân w88 win (QMNH_it) và giai đoạn khủng hoảng tài chính (KHTC_it) đến mối quan hệ giữa RRTK và hành vi CNRR của các ngân w88 win.

4. Kết quả nghiên cứu

Bảng 1. Kết quả ước lượng ảnh hưởng của RRTK đến hành vi CNRR của các ngân w88 win

Nguồn: Tổng hợp từ phần mềm Stata 14

Bảng 1 thể hiện kết quả ước lượng ảnh hưởng của RRTK đến hành vi CNRR của các ngân w88 win; tác động của quy mô ngân w88 win và cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đến mối quan hệ giữa RRTK và hành vi CNRR của các ngân w88 win bằng cách sử dụng biến tương tác. Đầu tiên, dựa vào kết quả kiểm định phương pháp ước lượng GMM có thể thấy rằng giá trị p-value của hai kiểm định AR (2) và Hansen có ý nghĩa cao, cho thấy phương pháp GMM được sử dụng là phù hợp, các ước lượng là tin cậy, không bị sai lệch.

Có thể thấy rằng, biến tỷ lệ tiền gửi khách w88 win trên tổng tài sản có mối quan hệ ngược chiều với chỉ số Z-score và cùng chiều với biến chi phí trích lập dự phòng rủi ro tín dụng. Điều này cho thấy rằng khi ngân w88 win càng huy động được nhiều khoản tiền gửi khách w88 win sẽ càng làm gia tăng rủi ro và được giải thích như là việc khi ngân w88 win càng có nhiều khoản tiền gửi dư thừa thì sẽ tìm kiếm người đi vay tiềm năng một cách bất chấp [2].

Tương tự quy mô ngân w88 win cũng có ảnh hưởng cùng chiều đến hành vi CNRR của các ngân w88 win với cả hai đại diện cho rủi ro là chỉ số Z-score và DPRR có khuynh hướng chấp nhận hành vi rủi ro thấp hơn để giảm thiểu các tác động bất lợi của khủng hoảng (RRTK thấp). Dư nợ cho vay có mối quan hệ đồng biến với chỉ số Z-score cho thấy rằng các ngân w88 win càng có dư nợ cho vay càng lớn sẽ càng có hành vi CNRR càng thấp. Tỷ lệ vốn chủ sở hữu có ảnh hưởng cùng chiều với chi phí trích lập dự phòng rủi ro tín dụng cho thấy rằng các ngân w88 win càng có tỷ lệ vốn chủ sở hữu càng cao sẽ càng có hành vi CNRR càng nhiều. Lợi nhuận của ngân w88 win có tác động ngược chiều đến chi phí trích lập dự phòng rủi ro tín dụng hàm ý rằng khi lợi nhuận của ngân w88 win càng nhiều thì ngân w88 win sẽ không chấp nhận một mức rủi ro cao.

Hệ số của biến tương tác giữa RRTK và biến giả quy mô là âm đối với trường hợp DPRR và dương đối với trường hợp chỉ số Z-score cho thấy rằng, đối với các ngân w88 win có quy mô lớn, thì khi RRTK của các ngân w88 win là thấp các ngân w88 win lại CNRR thấp hơn so với các ngân w88 win có quy mô nhỏ. Có thể giải thích sự khác biệt trong hành vi này như là các ngân w88 win quy mô lớn sẽ phải chịu sự giám sát thận trọng cũng như mạnh mẽ từ nhiều phía, cho nên khi RRTK của ngân w88 win thấp thì ngân w88 win có quy mô lớn cũng chỉ CNRR thấp hơn.

Ngoài ra, hệ số của biến tương tác giữa RRTK và biến giả khủng hoảng tài chính toàn cầu là âm đối với trường hợp DPRRJ và dương đối với trường hợp chỉ số Z-score cho thấy rằng, trong giai đoạn khủng hoảng tài chính toàn cầu xảy ra, thì khi RRTK của các ngân w88 win là thấp thì các ngân w88 win lại CNRR thấp hơn so với trong giai đoạn không có khủng hoảng xảy ra.

5. Kết luận

Bằng việc sử dụng phương pháp ước lượng GMM hệ thống, bài nghiên cứu tìm thấy được tỷ lệ tiền gửi có ảnh hưởng cùng chiều đến rủi ro của các ngân w88 win ở mức ý nghĩa thống kê cao, nói cách khác, các ngân w88 win càng có RRTK tài trợ càng thấp sẽ càng có hành vi CNRR càng cao hơn. Kết quả này vững chắc qua các mô hình ước lượng.

Hơn thế nữa, nghiên cứu này cũng xem xét ảnh hưởng của quy mô ngân w88 win và giai đoạn khủng hoảng tài chính đến mối quan hệ giữa RRTK và hành vi CNRR của các ngân w88 win bằng cách sử dụng biến tương tác giữa RRTK và biến giả quy mô và giai đoạn khủng hoảng. Phát hiện cho thấy rằng, các ngân w88 win quy mô lớn sẽ có hành vi CNRR thấp hơn so với các ngân w88 win nhỏ khi RRTK của các ngân w88 win là tương đối thấp. Đồng thời, trong giai đoạn khủng hoảng tài chính xảy ra, các nhà quản trị của các ngân w88 win có khuynh hướng chấp nhận hành vi rủi ro thấp hơn để giảm thiểu các tác động bất lợi của khủng hoảng. Ngoài ra, các ngân w88 win càng có dư nợ cho vay càng lớn, tỷ lệ vốn chủ sở hữu càng thấp, lợi nhuận của ngân w88 win càng cao thì sẽ càng có hành vi CNRR càng thấp.

Từ các kết quả đạt được, nghiên cứu cũng đưa ra một số kiến nghị dành cho các nhà quản trị ngân w88 win trong bối cảnh cạnh tranh như hiện nay. Các nhà quản trị ngân w88 win không nên chủ quan khi RRTK của ngân w88 win đang tương đối thấp mà sử dụng nguồn vốn một cách bừa bãi, không có sự tính toán kỹ lưỡng để tránh trường hợp gây ra các bất lợi xấu cho ngân w88 win trong tương lai cũng như gia tăng khả năng thất bại của ngân w88 win.

Đồng thời, các ngân w88 win có thể cân nhắc xem xét tình trạng hiện tại của mình cũng như giai đoạn kinh doanh, để từ đó thay đổi chiến lược kinh doanh cũng như khẩu vị rủi ro của mình. Chẳng hạn như các ngân w88 win quy mô lớn CNRR thấp hơn các ngân w88 win có quy mô nhỏ, mặc dù RRTK tài trợ của các ngân w88 win đang tương đối thấp. Điều này hàm ý rằng, các ngân w88 win quy mô lớn không cần phải tập trung và cạnh tranh với các ngân w88 win quy mô nhỏ đối với các hoạt động kinh doanh truyền thống (huy động và cho vay), vì điều này là không cần thiết. Các ngân w88 win có thể cân nhắc đến việc đẩy mạnh các hoạt động kinh doanh phi truyền thống bao gồm kinh doanh ngoại hối, giao dịch chứng khoán đầu tư và kinh doanh cũng như các hoạt động dịch vụ của ngân w88 win.

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

1. Acharya, V., & Naqvi, H. (2012). The seeds of a crisis: A theory of bank liquidity and risk taking over the business cycle. Journal of Financial Economics, 106(2), 349-366.
2. Adrian, T., & Shin, H. S. (2010). Liquidity and leverage. Journal of financial intermediation, 19(3), 418-437.
3. Cebenoyan, A. S., & Strahan, P. E. (2004). Risk management, capital structure and lending at banks. Journal of Banking & Finance, 28(1), 19-43.
4. Cornett, M. M., McNutt, J. J., Strahan, P. E., & Tehranian, H. (2011). Liquidity risk management and credit supply in the financial crisis. Journal of Financial Economics, 101(2), 297-312.
5. Delis, M. D., Hasan, I., & Tsionas, E. G. (2014). The risk of financial intermediaries. Journal of Banking & Finance, 44, 1-12.
6. Demsetz, R. S., & Strahan, P. E. (1997). Diversification, size, and risk at bank holding companies. Journal of money, credit, and banking, 300-313.
7. Drehmann, M., & Nikolaou, K. (2013). Funding liquidity risk: Definition and measurement. Journal of Banking & Finance, 37(7), 2173-2182.
8. Hong, H., Huang, J. Z., & Wu, D. (2014). The information content of Basel III liquidity risk measures. Journal of Financial Stability, 15, 91-111.
9. Houston, J. F., Lin, C., Lin, P., & Ma, Y. (2010). Creditor rights, information sharing, and bank risk taking. Journal of Financial Economics, 96(3), 485-512.
10. Ivashina, V., & Scharfstein, D. (2010). Bank lending during the financial crisis of 2008. Journal of Financial economics, 97(3), 319-338.
11. Khan, M. S., Scheule, H., & Wu, E. (2016). Funding liquidity and bank risk taking. Journal of Banking & Finance.
12. King, M. R. (2013). The Basel III net stable funding ratio and bank net interest margins. Journal of Banking & Finance, 37(11), 4144-4156.
13. Lee, C. C., & Hsieh, M. F. (2013). The impact of bank capital on profitability and risk in Asian banking. Journal of international money and finance, 32, 251-281.
14. Mercieca, S., Schaeck, K., & Wolfe, S. (2007). Small European banks: Benefits from diversification?. Journal of Banking & Finance, 31(7), 1975-1998.
15. Vazquez, F., & Federico, P. (2015). Bank funding structures and risk: Evidence from the global financial crisis. Journal of Banking & Finance, 61, 1-14.
16. Wagner, W. (2007). The liquidity of bank assets and banking stability. Journal of Banking & Finance, 31(1), 121-139.
17. Yeager, F. C., & Seitz, N. (1982). Financial institution management: Text and cases. Reston Publishing Company.

THE IMPACT OF LIQUIDITY RISK TO RISK-TAKING BEHAVIOR

OF VIETNAMESE COMMERICAL BANKS

● TRAN DANG THANH MINH

● NGUYEN TRAN THAI HA

Faculty of Finance and Accounting, Sai Gon University

● PHAN GIA QUYEN

Sai Gon Thuong Tin Commercial Joint Stock Bank

ABSTRACT:

This study assesses the impact of liquidity risk on the risk-taking behavior of 30 Vietnamese commercial banks from 2002 to 2016 by using the GMM estimation method. The empirical evidence shows that banks with a higher liquidity risk often display risk-taking behavior. Meanwhile, large banks will display lower risk-taking behavior than small banks in the context of low liquidity risk. It shows that commercial banks often trade-off between liquidity risk and profitability. In addition, this study finds that the commercial banks display lower risk-taking behavior when they have low equity ratio, high loan outstanding balance or high profitability.

Keywords:Liquidity risk, risk-taking behavior, the size of bank, Vietnam, GMM.