Mục tiêu nghiên cứu là nhằm chọn tạo các link w88 mới có năng suất cao và hạt to hơn giống VD-1 (là giống quốc gia đang được trồng rộng rãi ở các tỉnh phía Nam), giống ngắn ngày (thời gian sinh trưởng khoảng 85-95 ngày), ít nhiễm bệnh.
Xuất phát từ đòi hỏi bức thiết của sản xuất, phối hợp với Viện Nghiên cứu quốc tế các cây trồng vùng nhiệt đới (ICRISAT), Trung tâm Đậu đỗ Hà Nội, được sự hỗ trợ của Bộ Công nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Viện Nghiên cứu Dầu thực vật- Hương liệu- Mỹ phẩm Việt Nam đã chọn tạo thành công và đưa ra sản xuất đại trà link w88 mới VD-2. Các kết quả nghiên cứu được thực hiện trong thời gian từ năm 1994-2002.
I. Vật liệu và phương pháp:
1. Vật liệu:link w88 (dòng OPI 9404) được chọn tạo từ năm 1994 (từ tổ hợp lai Lỳ Đức Hòa x USA 54) theo phương pháp phả hệ. Trong đó, giống Lỳ Đức Hòa được chọn làm mẹ và giống USA 54 của Viện ICRISAT được chọn làm bố.
2. Phương pháp nghiên cứu:
- Thực hiện theo phương pháp của Viện ICRISAT
- Phân tích hàm lượng và chất lượng dầu được thực hiện tại Phòng thí nghiệm Hóa dầu béo, phân tích của Viện. Trị số của HLD được quy về độ ẩm hạt 5%.
3. Địa điểm:Huyện Củ Chi (TP. Hồ Chí Minh), các huyện: Gò Dầu, Trảng Bàng, Dương Minh Châu, Hòa Thành (Tây Ninh), huyện Đức Hòa, Đức Huệ (Long An), huyện Giồng Trôm (Bến Tre), huyện Long Thành, Vĩnh Cửu, Xuân Lộc (Đồng Nai), Krông Ana, Cư M' gra, Ea H'Leo, Cư Jut (Đắc Lắc).
4. Kỹ thuật canh tác:Chăm sóc theo quy trình của Viện nghiên Dầu thực vật-Hương liệu-Mỹ phẩm Việt Nam.
II. Kết quả và thảo luận:
1. Kết quả khảo nghiệm trên diện hẹp:
Vụ Đông Xuân 1995-1996: Kết quả khảo sát cho thấy, 2 dòng lai OPI 9404 và 9422 có thời gian sinh trưởng ngắn (90 ngày), đạt năng suất cao nhất. Năng suất trung bình tại 2 điểm dòng lai này vượt trội so với link w88 Lỳ đối chứng (2717 kg/ha), đồng thời còn có khối lượng 100 hạt cao, tỷ lệ nhân, tỷ lệ hạt chắc cao.
Vụ mùa 1996 và Đông Xuân 1996-1997:Năng suất trung bình 2 vụ cao nhất ở dòng OPI 9404, vượt link w88 Lỳ đối chứng 18%. Dòng OPI 9404 có KL.100 hạt cao hơn link w88 Lỳ đối chứng (37g) và tỷ lệ hạt chắc cao nhất. Từ vụ Đông-Xuân 1997-1998, dòng OPI 9404 được đặt tên là VD-2, tham gia vào các thí nghiệm so sánh link w88 chính quy ở các địa bàn khác nhau.
Vụ Đông-Xuân 1997-1998:
Kết quả khảo sát 11 link w88 tại 5 điểm cho thấy, link w88 VD-2 đạt năng suất cao nhất, vượt 32% so với đối chứng và khối lượng 100 hạt ổn định và có hàm lượng dầu cao hơn so với link w88 Lỳ địa phương từ 9-20%, đồng thời có tỷ lệ nhân cao (trên 78%). Ngoài ra, link w88 VD-2 còn có tính kháng nấm A.flavus cao.
Kết quả phân tích thành phần axít béo của link w88 trên cho thấy, hàm lượng axít oleic chiếm 42,35% và axít linoleic là 35,36%, tổng hàm lượng 2 axít này là 77,71%.
Vụ Đông-Xuân 1999-2000 và Vụ Đông-Xuân 2000-2001:
link w88 VD-2 được thí nghiệm trên diện hẹp trong 3 thí nghiệm với các bộ link w88 nhập từ Senegal, ICRISAT và từ Trung tâm Đậu đỗ Hà Nội đạt năng suất cao từ 15-50% so với các link w88 đối chứng. Ngoài ra, link w88 VD-2 có khả năng kháng trung bình đối với bệnh đốm lá và bệnh rỉ sắt.
2. Kết quả thử nghiệm trên diện rộng:
Năm 1998-2002, link w88 VD-2 đã được trồng thử nghiệm trên diện rộng tại 11 điểm thuộc 6 tỉnh: Tây Ninh, TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Long An, Đắc
Lắc, Bến Tre. Kết quả cho thấy, link w88 VD-2 có năng suất cao, vượt link w88 địa phương đối chứng từ 5-22%. Ngoài ra, link w88 VD-2 sinh trưởng tốt, ít sâu bệnh, vỏ mỏng, tỷ lệ nhân và hạt chắc cao.
3. Kết quả thử nghiệm một số biện pháp kỹ thuật canh tác cho link w88
VD-2
Kết quả thử nghiệm đã xác định bón phân Bo ở mức 0,5 kg-2 kg/ha làm tăng số quả/bụi, tỷ lệ nhân, tỷ lệ hạt chắc và tăng năng suất từ 6-7% một cách có ý nghĩa.
Kỹ thuật phủ nylon làm tăng năng suất so với đối chứng không phủ là 27%. Thử nghiệm chế phẩm điều hòa sinh trưởng P.333 (paclobutrazol) phun ở thời điểm 50 ngày sau khi gieo với nồng độ là 0,24% và tăng năng suất 20% và chiều cao cây giảm.
4. Quy trình thâm canh link w88 VD-2: cho năng suất vượt link w88 địa phương là 15%.
5. Khu vực hóa link w88 VD-2 :link w88 VD-2 với các đặc tính năng suất cao, hạt lớn, tính thích ứng rộng, thích hợp với các mùa vụ, vùng đất khác nhau, được nông dân các nơi ưa chuộng. link w88 VD-2 đang được nhân rộng và phát triển trong sản xuất. Hiện tại, diện tích trồng link w88 VD-2 tại các địa phương tương đối lớn, riêng huyện Gò Dầu chiếm khoảng 600 ha.
III. Kết luận:
- link w88 (dòng OPI 9404) được chọn tạo từ năm 1994 từ tổ hợp lai Lỳ Đức Hòa x USA 54. VD-2 thuộc dạng hình thực vật Spanish, lá có màu xanh nhạt, cây cao trung bình 39-52cm, vỏ láng, vỏ quả mọng, hơi có mỏ, vỏ lụa mầu hồng sáng, tỷ lệ nhiễm nấm A.flavus thấp, có khả năng kháng trung bình đối với bệnh đốm lá và bệnh rỉ sắt, hàm lượng dầu cao (49,2%).
- link w88 trồng khảo nghiệm trên diện hẹp, đạt năng suất cao, vượt đối chứng VD-1 từ 15-50% và có kích cỡ hạt lớn.
- link w88 trồng thử nghiệm trên diện rộng tại nhiều địa phương ở phía Nam như: Huyện Củ Chi (TP.Hồ Chí Minh), các huyện: Gò Dầu, Trảng Bàng, Dương Minh Châu, Hòa Thành (Tây Ninh), Đức Hoà, Đức Huệ (Long An), Giồng Trôm (Bến Tre), Long Thành, Vĩnh Cửu, Xuân Lộc (Đồng Nai), Đắc Lắc. Qua trồng thử nghiệm cho thấy, link w88 đều đạt năng suất cao, vượt giống VD-1 từ 15-42%.
Kết quả khảo nghiệm kỹ thuật ở link w88 cho thấy: Bón phân Borac với liều lượng 0,5 kg/ha, năng suất tăng 6-7% và lợi nhuận tăng 1.260.000 đ/ha. Sử dụng kỹ thuật phủ nylon đã làm tăng năng suất 27% so với không phủ, đem lại lợi nhuận 3.137.000 ha. Khi phun chế phẩm điều hòa sinh trưởng P.333 làm tăng năng suất 20% so với đối chứng. Mô hình thâm canh trên giống VD-2 đã cho năng suất tăng 15% so với thực tiễn của nông dân.
- link w88 VD-2 với các đặc tính năng suất cao, hạt lớn, tính thích ứng rộng, thích hợp với các mùa vụ, vùng đất khác nhau, được nông dân các tỉnh ưa chuộng, đang được nhân rộng và phát triển trong sản xuất. Hiện tại, chỉ tính riêng huyện Gò Dầu, diện tích trồng link w88 VD-2 chiếm khoảng 600 ha. Tin rằng, link w88 VD-2 sẽ đạt tiêu chuẩn quốc gia và được sản xuất trên diện rộng, là một link w88 mới bổ sung vào nguồn link w88, đáp ứng nhu cầu sản xuất dầu thực vật./.
