Vụ Thị trường châu Phi - Tây Á - link w88 Á: Một chặng đường phát triển

Năm 1958, Chính phủ thành lập Bộ Ngoại thương để tập trung thống nhất quản lý các hoạt động trao đổi thương mại với nước ngoài sau khi hòa bình lập lại ở miền Bắc. Trong cơ cấu tổ chức các đơn vị của Bộ Ngoại thương khi đó có Vụ thị link w88 các nước XHCN (gọi là Vụ khu vực 1) và Vụ thị link w88 các nước TBCN (gọi là Vụ khu vực 2). Trải qua những thay đổi của quá trình phát triển, Bộ Ngoại thương lần lượt được đổi tên, sắp xếp lại, tiếp nhận sáp nhập của các cơ quan liên quan và mang các tên mới như Bộ Thương nghiệp, Bộ Kinh tế đối ngoại, Bộ Thương mại.

Từ ngoại thương theo Nghị định thư

Tháng 10 năm 1992, nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới và được sự đồng ý của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Thương mại đã quyết định thành lập Vụ Thị trường Châu Phi, Tây Á, link w88 Á (ngày nay gọi tắt là Vụ KV4) trên cơ sở tách một phần các bộ phận chức năng thuộc Vụ khu vực 2. Như vậy, có thể nói rằng Vụ KV4 có tiền thân từ Vụ khu vực 2 và tháng 10 năm 1992 là dấu mốc lịch sử đánh dấu thời điểm Vụ KV4 chính thức ra đời và đi vào hoạt động.

Khi được thành lập, tổng số biên chế cán bộ công chức của Vụ KV4 có 7 người, trong đó có 02 đồng chí Lãnh đạo Vụ và đồng chí Vũ Thị Thêm được bổ nhiệm làm Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ KV4. Trên cơ sở chức năng nhiệm vụ được giao, Vụ KV4 phụ trách theo dõi địa bàn khu vực bao gồm 8 nước ở link w88 Á, 16 nước ở Trung Đông và 54 nước ở Châu Phi. Sau khi ổn định tình hình tổ chức, các cán bộ của Vụ KV4 từ Lãnh đạo tới chuyên viên đã tập trung nghiên cứu chuyên sâu về từng thị trường và tích cực đề ra các biện pháp tham mưu cho Lãnh đạo Bộ ban hành những cơ chế, chính sách nhằm phát triển quan hệ buôn bán giữa Việt link w88 với các nước trong khu vực. Mạng lưới các cơ quan Thương vụ tại địa bàn khu vực lúc ban đầu chỉ có tại các nước I-rắc, An-giê-ri, Ấn Độ, Ai cập và Cô-oét. Trong bối cảnh đất nước chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hóa bao cấp sang nền kinh tế thị trường ở những năm đầu thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng phát động kể từ Đại hội lần thứ 6, thông tin liên lạc với thị trường bên ngoài còn nhiều khó khăn, sự hiểu biết về thị trường và doanh nghiệp các nước thuộc khu vực do Vụ KV4 quản lý còn hạn chế (trước đó, Việt link w88 chủ yếu buôn bán với các nước XHCN theo hình thức nghị định thư đổi hàng giữa hai chính phủ).

Những năm đầu 90, nhà nước vẫn thực hiện quản lý độc quyền về ngoại thương. Kim ngạch trao đổi thương mại giữa Việt link w88 với các nước ở Châu Phi, Tây Á, link w88 Á còn hết sức khiêm tốn. Hoạt động giao dịch, buôn bán của các doanh nghiệp Việt link w88 với các doanh nghiệp trong khu vực còn rải rác do khoảng cách địa lý và các bên chưa thực sự hiểu biết về văn hóa, tập quán, cách thức kinh doanh và thị trường của nhau. Các hoạt động trao đổi thương mại trong thời gian này chủ yếu được tiến hành với một số nước trong khu vực theo hình thức các doanh nghiệp Việt link w88 được Chính phủ chỉ định giao hàng trả nợ cho I-rắc, An-giê-ri, Ấn độ; nhập khẩu xăng dầu từ Cô-oét; thực hiện các hợp đồng Chính phủ với một vài nước như Ai cập, I-ran….

Đến Hiệp định Thương mại

Để hỗ trợ các doanh nghiệp mở rộng thị link w88 và có điều kiện thuận lợi khi giao dịch, làm ăn, hợp tác kinh doanh với các đối tác thị link w88 trong khu vực, cùng với quá trình nhà nước dần dần tiến tới cho phép các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế được quyền tự do kinh doanh xuất nhập khẩu theo giấy phép đăng ký kinh doanh (ngoại trừ giấy phép nhập khẩu theo từng lô hàng tiếp tục được bãi bỏ thời gian sau này), Vụ KV4 đã nghiên cứu và tham mưu cho Lãnh đạo Bộ xin Chính phủ cho phép ký nhiều Hiệp định thương mại với các nước trong khu vực. Các Hiệp định thương mại đã tạo khuôn khổ pháp lý cho hoạt động của doanh nghiệp hai bên thông qua việc tạo thuận lợi cho hàng hóa xuất nhập khẩu về thủ tục hải quan, vận chuyển, thuế nhập khẩu…. Một số Hiệp định thương mại được ký hoặc ký lại trong thời gian này với các nước như I-ran (tháng 5/1994), Cô-oét (tháng 5/1995), Thổ Nhĩ Kỳ (tháng 8/1997), Gioóc-đa-ni (tháng 3/1997), Ai cập (tháng 5/1994)….

Trong bối cảnh khi đó, các văn kiện này có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong quan hệ hợp tác trao đổi thương mại cũng như đối với hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu. Mạng lưới Thương vụ cũng ngày càng được mở rộng, nhiều cơ quan Thương vụ được thành lập mới tại các thị trường như I-ran, Thổ Nhĩ Kỳ, Dubai, link w88 Phi….. để làm cầu nối thông tin về thị trường và cơ hội giao thương giữa các doanh nghiệp Việt link w88 với các doanh nghiệp nước sở tại trong khu vực. Vụ KV4 tổ chức đưa các đoàn doanh nghiệp đi tham dự hội chợ, triển lãm quốc tế tại một số nước trong khu vực. Nhờ sự hoạt động tích cực của các doanh nghiệp ngày càng quan tâm tới thị trường khu vực, nỗ lực của Vụ KV4 và các Thương vụ tại các địa bàn về việc cung cấp thông tin về nhu cầu thị trường và đối tác bạn hàng cũng như việc đề xuất các giải pháp phát triển thị trường, trao đổi thương mại giữa Việt link w88 với các nước trong khu vực ngày càng được mở rộng, kim ngạch xuất nhập khẩu hai chiều từng bước tăng trưởng ổn định và chủ yếu là Việt link w88 xuất siêu. Nhớ lại thời gian đó, đồng chí Vũ Thị Thêm, nguyên Vụ trưởng đầu tiên của Vụ KV4 cho biết “so với thị trường các khu vực khác trên thế giới, để tăng trưởng 1 triệu USD xuất khẩu sang thị trường khu vực Châu Phi, Tây Á, link w88 Á là cả một sự nỗ lực to lớn của tập thể các cán bộ quản lý thuộc cơ quan nhà nước và các doanh nghiệp Việt link w88”. Đến năm 2000, kim ngạch xuất khẩu của Việt link w88 sang thị trường Châu Phi, Tây Á, link w88 Á đạt trên 800 triệu USD và nhập khẩu từ thị trường khu vực này trên 600 triệu USD.

Tăng cường xúc tiến, hỗ trợ doanh nghiệp
Từ năm 2000 trở đi, hoạt động của Vụ KV4 đi vào nề nếp ổn định theo chiều sâu, lực lượng cán bộ của Vụ được tăng cường thêm. Nhiều cơ quan Thương vụ được thành lập mới như tại các địa bàn Ni-giê-ri-a, Ma-rốc, Pa-kít-xtan, Ít-xra-en, Ả-rập Xê-út cùng với một loạt các Hiệp định Thương mại được ký với Ô-man (tháng 5/2004), Ít-xra-en (tháng 8/năm 2004)…. đã tiếp tục là những sự kiện quan trọng góp phần vào tăng cường và mở rộng hợp tác kinh tế thương mại, trong đó tập trung vào việc đẩy mạnh trao đổi thương mại, giữa Việt link w88 và các nước trong khu vực. Tháng 7 năm 2007, Bộ Công Thương được thành lập trên cơ sở hợp nhất giữa hai Bộ Công nghiệp và Bộ Thương mại. Kể từ đây, cùng với các đơn vị khác, Vụ KV4 hoạt động dưới mái nhà chung là Bộ Công Thương. Xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, căn cứ vào thực tế phát triển của thị trường khu vực, được sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của Lãnh đạo Bộ, Vụ KV4 tiếp tục kiện toàn và củng cố tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ công chức. Đến nay, tổng số biên chế cán bộ công chức của Vụ KV4 có 16 người, theo Quyết định số 3364/QĐ-BCT ngày 20 tháng 6 năm 2009 bộ máy tổ chức của Vụ KV4 gồm 3 phòng chuyên môn (Phòng Thị trường Châu Phi, Phòng Thị trường Trung Đông và Phòng Thị trường link w88 Á), Ban Lãnh đạo Vụ gồm 1 Vụ trưởng và 02 Phó Vụ trưởng, các phòng chuyên môn gồm lãnh đạo Phòng và các chuyên viên tập trung chuyên sâu theo từng mảng thị trường phụ trách, mạng lưới Thương vụ gồm 13 cơ quan (tại Châu Phi có 5 Thương vụ, tại Trung Đông có 6 Thương vụ - không kể Thương vụ I-rắc tạm thời đóng cửa, tại link w88 Á có 2 Thương vụ). Theo Quyết định số 0797/QĐ-BCT ngày 30 tháng 01 năm 2008 của Bộ trưởng Bộ Công Thương, Vụ KV4 có 15 nhiệm vụ chủ yếu.

Trong thời gian qua, tập thể Lãnh đạo và cán bộ công chức Vụ KV4 luôn đoàn kết, tích cực triển khai nghiên cứu chuyên sâu về từng thị trường theo các chuyên đề và tham mưu, đề xuất với Lãnh đạo Bộ những cơ chế, chính sách hiệu quả nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế thương mại giữa Việt link w88 và các nước trong khu vực. Có thể kể tới một số hoạt động lớn của Vụ KV4 như đã tham mưu cho Lãnh đạo Bộ ban hành các Chương trình hành động của Bộ Công Thương nhằm thực hiện Đề án phát triển quan hệ Việt link w88 – Trung Đông giai đoàn 2008-2015 của Chính phủ (Quyết định số 6583/QĐ-BCT ngày 15 tháng 12 năm 2008) và Chương trình hành động của Bộ Công Thương nhằm thực hiện Chương trình hành động quốc gia thúc đẩy quan hệ Việt link w88 - Châu Phi của Chính phủ giai đoạn 2008 – 2010 (Quyết định số 1133/QĐ-BCT ngày 05 tháng 3 năm 2009). Ngoài ra, Vụ KV4 đã tham mưu, đề xuất với Lãnh đạo Bộ kiến nghị với Chính phủ cho phép ký kết hiệp định và hoàn tất thủ tục pháp lý thành lập các Ủy ban hỗn hợp/Ủy ban liên Chính phủ giữa Việt link w88 và một số nước trong khu vực (UAE, Ả-rập Xê-út) để thiết lập cơ chế tăng cường hợp tác song phương. Trong hoạt động đối ngoại, Vụ đã chủ trì tổ chức thành công nhiều Ủy ban hỗn hợp/Ủy ban liên Chính phủ do Lãnh đạo Bộ làm đồng Chủ tịch theo phân công của Chính phủ với các nước như Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập, Cô-oét, Ô-man, Pa-kít-xtan, Tuy-ni-dy, UAE….. cũng như tổ chức đón nhiều đoàn cấp Bộ trưởng của các nước trong khu vực vào làm việc với Lãnh đạo Bộ về các nội dung hợp tác thuộc lĩnh vực Vụ KV4 phụ trách. Tháng 8 năm 2010, Vụ KV4 đã tổ chức thành công Phiên chuyên đề về hợp tác thương mại, công nghiệp, năng lượng và đầu tư do Lãnh đạo Bộ chủ trì trong khuôn khổ Hội nghị quốc tế Việt link w88 – Châu Phi lần thứ hai tại Hà Nội.

Cùng với đó, Vụ KV4 cũng thường xuyên hỗ trợ các doanh nghiệp Việt link w88 trong việc tìm hiểu, xâm nhập thị trường khu vực và tìm kiếm đối tác bạn hàng tại thị trường do Vụ KV4 phụ trách thông qua các hoạt động chủ yếu như: hàng năm, Vụ KV4 chủ trì hoặc phối hợp với các đơn vị liên quan trong và ngoài Bộ hoặc phối hợp với các đơn vị chuyên môn tại các địa phương tổ chức các buổi hội thảo giới thiệu thị trường khu vực cho các doanh nghiệp tại một số tỉnh, thành trong cả nước về các nội dung đặc điểm, nhu cầu, tập quán kinh doanh, đối tác xuất nhập khẩu tại thị trường khu vực (trung bình, mỗi năm gần đây, Vụ KV4 tiến hành thực hiện trên 20 cuộc hội thảo); cung cấp danh sách nhà nhà nhập khẩu tại thị trường khu vực kèm theo các cơ hội giao thương cho doanh nghiệp quan tâm; phối hợp với các Thương vụ cảnh báo hiện tượng lừa đảo cho các doanh nghiệp Việt link w88 và tiến hành thẩm tra tư cách pháp lý của các đối tác theo yêu cầu của doanh nghiệp Việt link w88 nhằm hạn chế thấp nhất những rủi ro không đáng có; phát hiện và cảnh báo các rào cản thương mại đối với hàng hóa xuất khẩu Việt link w88 sang thị trường khu vực, kịp thời xử lý những tranh chấp thương mại giữa doanh nghiệp Việt link w88 với thị trường thuộc địa bàn Vụ KV4 quản lý; xuất bản các ấn phẩm giới thiệu về một số thị trường trọng điểm kèm theo các cơ hội giao thương cụ thể; thông tin tuyên truyền về định hướng thị trường xuất khẩu cho các doanh nghiệp; tổ chức các đoàn xúc tiến thương mại đưa doanh nghiệp Việt link w88 đi khảo sát thị trường và tổ chức Diễn đàn doanh nghiệp để gặp gỡ trực tiếp đối tác bạn hàng tại thị trường sở tại; phối hợp tổ chức các hoạt động quốc tế đa phương hoặc song phương đưa đoàn các nhà mua hàng tại một số nước trong khu vực vào Việt link w88 tiến hành hội thảo doanh nghiệp, gặp gỡ bạn hàng nhân dịp kết hợp tham dự các hội chợ triển lãm tại Việt link w88.

Các hoạt động có hiệu quả của Vụ KV4 đã góp phần tích cực vào việc kim ngạch trao đổi thương mại giữa Việt link w88 với các nước trong khu vực liên tục tăng nhanh trong những năm gần đây và được các doanh nghiệp đánh giá cao. Tính đến nay, Việt link w88 đã có quan hệ trao đổi thương mại với hầu hết các nước trong khu vực. Nhiều thị trường xuất khẩu mới đã được khai thác và thâm nhập thành công. Hàng hóa Việt link w88 đã có chỗ đứng ổn định tại một số thị trường trọng điểm, có nhiều tiềm năng. Trong bối cảnh kinh tế thế giới trải qua thời kỳ khó khăn và khủng hoảng, đặc biệt là năm 2009, nhưng xuất khẩu của Việt link w88 sang thị trường khu vực vẫn tăng trưởng liên tục.

Năm 2010, xuất khẩu của Việt link w88 đạt xấp xỉ 5 tỷ USD (tăng gấp 6,25 lần so với năm 2000) và trong cán cân thương mại với khu vực này Việt link w88 luôn ở thế xuất siêu. Một số thị trường xuất khẩu chủ yếu bao gồm Ấn độ (993 triệu USD), Thổ Nhĩ Kỳ (528 triệu USD), UAE (507 triệu USD), link w88 Phi (492 triệu USD), Băng-la-đét (253 triệu USD), I-rắc (188 triệu USD), Ai cập (174 triệu USD), Ả-rập Xê-út (143 triệu USD), Pa-kít-xtan (133 triệu USD), Bờ biển ngà (133 triệu USD), Ăng-gô-la (110 triệu USD), Ni-giê-r-a (110 triệu USD), Ít-xra-en (97 triệu USD), Gha-na (97 triệu USD)...

Cán bộ Thương vụ bám sát thị link w88

Trong giai đoạn 2000-2010, đáng chú ý là với sự tham mưu có hiệu quả của Vụ KV4 để Lãnh đạo Bộ có những quyết sách kịp thời, các doanh nghiệp Việt link w88 đã tận dụng được tối đa việc xuất khẩu sang I-rắc theo chương trình đổi dầu lấy lương thực trước khi chiến tranh I-rắc xảy ra vào năm 2003 (cũng như tiếp tục duy trì được quan hệ bạn hàng từng bước khôi phục xuất khẩu sang thị trường này kể từ sau khi chiến tranh xảy ra cho đến hiện nay) và thu hẹp đáng kể khoảng cách nhập siêu từ Ấn Độ thông qua đẩy mạnh xuất khẩu vào thị trường này. Nhiều cán bộ của Vụ KV4, qua quá trình rèn luyện trong môi trường công tác, đã trưởng thành và được Lãnh đạo Bộ Công Thương bổ nhiệm làm lãnh đạo Vụ hoặc cử đi công tác nhiệm kỳ giữ cương vị Tham tán Thương mại, Tùy viên Thương mại tại các Thương vụ trong thị trường khu vực. Một số cán bộ của Vụ KV4 cũng được tăng cường và bổ sung nhân lực cho các Thương vụ tại địa bàn khác và cho các đơn vị khác trong Bộ Công Thương. Trong quá trình hoạt động tại ở các địa bàn thị trường nhằm đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa và góp phần mở rộng quan hệ hợp tác kinh tế thương mại của Việt link w88, đã từng có những mất mát về người của những cán bộ thị trường thuộc Vụ KV4. Sự hy sinh trong khi thực hiện nhiệm vụ như trường hợp của các đồng chí Tham tán Thương mại Bùi Giang Tô (hy sinh tại An-giê-ri), đồng chí Tham tán Thương mại Phạm Đức Khánh và đồng chí Tùy viên Thương mại Trần Anh Thái (hy sinh tại I-rắc) đã được nhà nước truy tặng danh hiệu liệt sỹ là những tấm gương điển hình.

Ghi nhận thành tích

Với những thành tích nêu trên, Vụ KV4 đã được Lãnh đạo Bộ ghi nhận và biểu dương trong những năm qua, thông qua việc cán bộ công chức của Vụ được tặng thưởng link w88 hình thức khen thưởng như chiến sỹ thi đua cấp cơ sở, chiến sỹ thi đua cấp Bộ và bằng khen của Bộ trưởng; link w88 đồng chí lãnh đạo Vụ được tặng thưởng Bằng khen của Bộ trưởng, Thủ tướng Chính phủ, Huân chương lao động hạng Ba; tập thể Vụ KV4 được tặng thưởng Cờ thi đua của Chính phủ, Huân chương lao động hạng Ba và Huân chương Lao động hạng Nhì; tập thể Thương vụ, cá nhân Tham tán Thương mại và Tùy viên Thương mại cũng được tặng thưởng link w88 danh hiệu chiến sỹ thi đua link w88 cấp, bằng khen của Bộ trưởng và cờ thi đua của Bộ Công Thương. Tiêu biểu có thể kể đến năm 2005 tập thể Vụ KV4 đã được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba, năm 2009 được Chính phủ tặng cờ thi đua và mới đây đã được Chủ tịch nước ký Quyết định tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhì, đồng chí Vũ Thị Thêm được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba năm 2005, đồng chí Lý Quốc Hùng được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen năm 2008.

Nói về công việc của Vụ KV4 hiện nay và trong thời gian tới, đồng chí Lý Quốc Hùng, Vụ trưởng cho biết “để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác trọng tâm trong thời gian tới, mỗi cán bộ công chức luôn không ngừng tự rèn luyện, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, đào sâu suy nghĩ và chủ động nghiên cứu, nắm chắc tình hình thị trường phụ trách, trau dồi ngoại ngữ, tích cực và mạnh dạn đề xuất những ý tưởng, giải pháp phát triển thị trường để Vụ tham mưu, kiến nghị với Lãnh đạo Bộ ban hành những cơ chế chính sách phục vụ việc đẩy mạnh xuất khẩu, kiềm chế nhập siêu trong quan hệ hợp tác kinh tế thương mại giữa Việt link w88 với các nước Châu Phi, Tây Á, link w88 Á và tiến tới nâng cao hơn nữa tỷ trọng xuất khẩu sang thị trường khu vực trong tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước”.